Kliniki diyetoloq Leyla Nur sağlam qidalanmadan danışdı
- Leyla xanım, sağlam qidalanma necə olmalıdır?
- Saglam qidalanma hər bir fərdə özəl balanslı və yetərli təşkil olunmuş qidalanma planıdır. Yəni ki, hər kəsin parametrləri-boyu, yaşı, cinsi, çəkisi burada rol oynayır. Balanslı qida dedikdə bütün makro və mikronutrientləri özündə ehtiva etməlidir. Daha sadə desək, bir yönümlü olmalıdır. Qidadan həm yağ həm zulalz həm karbohidrat, eyni zamanda fərqli vitamin və minerallar almalıyıq. Yetərli qida dedikdə isə pasiyentin yuxarıda dediyim parametrləri nəzərə alınıb qidanın miqdarı təyin olunur. Yəni ki, qəbul edilən qida həmin pasiynetin gündəlik enerji təlabatını qarşılamalıdır. Bizim işimiz bu sadaladığım məqamları fərdə uyğunlaşdırmaqdır.
- Beş ümumilikdə sağlam həyat tərzinin əsas prinsipləri nələrdir?
- Sağlam həyat tərzi bizim gündəlik düzgün qidalanmamız, yetərli maye miqdarının qəbulu, bioloji ritmimizə uyğunlaşdırılmış yuxu rejimi, fiziki aktivlik və stressə nəzarət etmək kimi müxtəlif istiqamətləri əhatə edir. Yəni, vaxtı-vaxtında yatmalı, kifayət qədər aktiv olmalı, su içməli, düzgün qidalanmalısınız. Ən əsası, stressi özünüzdən uzaqlaşdırmağa bacarmalısınız.
- Sizcə, doğru bilinən qidalanma yanlışları nələrdir?
- Gunumüzdə ən çox yol verilən çata az yeyərək çəki verməyə çalışmaqdır. Müraciət edən pasiyentlər arasında belə hallara çox rast gəlirəm. Mən çox az yeyirəm, amma çəkim azalmır, deyirlər. Təbii ki, bu, yanlışdır. Tələb olunandan az qida qəbulu bədəni müdafiə rejiminə keçirdir. Paralel olaraq bədəndə stress səviyyəsi artır və nəticədə çəki verməyə "yox" əksinə piy depolomaga başlayırsınız. Eyni zamanda, digər doğru bilinən yalnış, yağsız qidalanmanın diyetik olmasıdır. Bu hallarla da çox üzleşirəm. Leyla xanım, mən neçə aydır, tamam yağsız, duzsuz, ancaq meyvə-tərəvəz yeyirəm. Ancaq heç bir irəliləyiş yoxdur, deyirlər.
- Deməli, yağsız yemək diyeti hesab olunmur?
- Əsla. Bu çox qeyri-düzgün yanaşmadır. Gündəlik rasionumuzda yağların rolu əvəzolunmazdır. Əvvəldə də dediyim kimi yağ balansın bir hissəsidir. İnsanların şüuratlına yerləşdirilmiş bu fikir öz təkzibini tapıb. Yağsız yəməklə çəki verə bilməyəcəksiniz, əksinə yağ yeməlisiniz.
- Bəs hansı yağlar istifadə olunmalıdır?
- Əlbəttə ki, söhbət sağlam yağlardan gedir. Yəni, tərkibi rafinə olunmus, trans yağlar, marqarinlər və s. Bu yağlar qadağandır. Hər bir məhsulu alan zaman etiket oxumağı vərdiş halına gətirmək lazımdır. Sağlam yağlar, rafine olunmamış soyuq sıxım zeytun yağı, təbii kərə yağı və s. bu yağlardır. Biz bunları hər qida qəbulu zamanı istifadə etməliyik.
- Yağ yemək olar, hər şey yemək olar...Bes ne yemək olmaz?
- İşlənmiş bütün qidalardan qaçmaq lazımdır. Sağlam olmaq üçün hər şeyin təbiisini, təbiətdən gəldiyi formada yeməyə çalışmaq lazımdır. Zavodlarda paketlenmiş, tərkibinə qatqılar qatılmış qidalardan heç bir fayda ala bilmərik.
- Son olaraq, sizə müraciət edən pasiyentlərə hansı istiqamətlərdə kömək edirsiniz?
- Bildiyimiz kimi mən kliniki diyetoloq olmaqla yanaşı, həm də holistik bəslənmə uzmanı ve yaşam koçuyam. Mənə müraciət edən pasiyentlərə təkcə qidalanma planı tərtib etmirəm. Onlara ümumilikdə yaşam tərzinin prinsiplərini öyrədirəm. Hər zaman disiplinli, motivasiyalı olsunlar deyə, fərqindəliklə yaşasınlar deyə psixoloji dəstək oluram. Əsas prinsipim hər zaman pasiyentlərin maariflənməsidir.
İnstagram hesabı : Dietoloq.leyla.nur_
Tiktok : diyetoloqleylanur
Whatsapp : (055) 749 56 69