BULLINQ!!! Məktəbdə 12-18 yaş arasındakı aqressiya" müvəffəqiyyətlə əlavə edildi!
Son zamanlar dünyanın bütün ölkələrində təhsil müəssisələrində müşahidə olunan ən qabarıq problemlərdən biri təhsilalanların təzyiq və aqressiv davranışların hədəfi olmasıdır. Onlardan biri son vaxtlar leksikonda yer almış bullinqdir (bullying)
Qurban ya incidilən şəxs və ya şahid kimi, yəni həm onlayn, həm də reallıqda. Bütün bu rollar uşağın şəxsiyyətinə dağıdıcı təsir göstərir.12 yaşdan 18 yaşadək hər dörd uşaqdan biri son məktəb ili ərzində bullinqin qurbanı olub. Bullinqin qurbanları təhsildən yayına, uşaqlıq dövründə yaşanmış əzablar isə onun yaşlı həyatına da ziyan vura bilər. Bullinqin qurbanları olmuş şagirdlər yaşlı həyatlarında da daha çox xəstələnir və psixoloji problemlərə malikdir. Nəticələr daha da dağıdıcı ola bilər. Biz hamımız bullinqin qurbanları haqqında eşitmişik, hansılar ki, buna görə intihar ediblər.
Məktəbdə bullinq nədir və onunla necə mübarizə aparmaq olar?
Bullinqin qurbanları təhsildən yayına, uşaqlıq dövründə yaşanmış əzablar isə onun yaşlı həyatına da ziyan vura bilər. Bullinqin qurbanları olmuş şagirdlər yaşlı həyatlarında da daha çox xəstələnir və psixoloji problemlərə malikdir.
Bullinq - bu, bir uşağın başqaları tərəfindən təqib olunması, aqressiv davranışdır ki, son illərdə məktəblərdə tez-tez yayılıb.
Ən çox bullinq halları o məktəblərdə olur ki, orada şagirdlər laqeyddir və məyusdurlar, onların tələbatları heç kim tərəfindən tanınmır və təmin edilmir. Son zamanlar isə internet-təqib (kiberbullinq) - internet, elektron poçt, SMS və s. vasitəsilə təqib də geniş yayılıb.Bəzən valideynlər hiss edirlər ki, uşaqda hər şey heç də qaydasında deyil, ancaq nəyisə tapa və ondan yapışa bilmirlər. Digər tərəfdən, uşaqlar özləri tez-tez bizdən həqiqəti gizlədirlər və özlərini elə göstərirlər ki, hər şey yaxşıdır. Bu onların qarşı tərəfdən qorxub çəkindiklərinə görə baş verir.
Ona görə də valideynlər sayıq olmalıdır, əgər uşaq:
- öz ünvanına tez-tez təhqiredici mesajlar alır, onu dəfələrlə incidir və lağa qoyurlarsa
- başqa uşaqlara tabe olmağa meyillidirsə
- özünü fiziki zorakılıqdan qoruya bilmirsə;
- evə üzündə göy ləkələr, sıyrıntılar, cırılmış geyimdə gəlir və buna anlaşılan izahat verə bilmirsə artıq həyəcan təbili calınır.
heç vaxt qrup oyunlarında iştirakı qəbul etmir;
- tez-tez oyuna və ya komandaya dəvət olunan sonuncu şagird olur;
- daimi dostlara malik deyil, sinif yoldaşları tərəfindən daim “sevilməyənlər” siyahısına düşür;
- fasilələrdə öz həmyaşıdları ilə oynamaq əvəzinə, böyüklərin yanında dayanmağa çalışır;
- sinifdə lövhə qarşısında cavab verərkən çətinlik çəkir;
- məktəbə getməkdən qorxur və ya güclü həvəssizlik göstərir, sinifdənxaric məşğələlərə qatılmaq istəmir;
- məşğələlərə marağını itirib.
Bundan başqa, bullinqə məruz qalan uşaqlarda stress tez-tez özünü fizioloji aspektdən göstərir: onlar iştahanı itirir, gecə qarabasmalarından əzab çəkir, yuxuda ağlayır, baş ağrıları onlara əziyyət verir. Bəzən onlar fiziki cəhətdən özlərinə zərər yetirə bilərlər.
Aqressiv təqibin qurbanı güclü və ya bacarıqlı olub-olmamasından asılı olmayaraq, istənilən uşaq ola bilər.
Bəzən bu cür hallar uşağı intihar barədə fikirlərə qədər apara bilər. Əziz valideynlər övladlarlarınlza qarşı ayıq sayıq olun ki, uşaqlarıniz Bullunqlərin qurbanına çevrilməsinlər!